İnsanoğlunun fıtratı gerçekten de değişmiyor. Ciddi şoklar biraz etki etse de kısa süre sonra hepsi unutuluyor. Yine aynı yapı. Duygusal reflekslerle örülmüş bir davranışlar bütünü. Hırs, daha fazlasını isteme ve daha da fazlasına sahip olma güdüsü...
Scala yayıncılıktan GPAS İstanbul işbirliği ile çıkan kitap iki kitabın birleşiminden oluşuyor. Olağanüstü Kitlesel Yanılgılar ve Kalabalıkların Çılgınlığı kitabı Charles Mackay tarafından yazılmış. Kitap tarih anlatımı şeklinde yazıldığı için oldukça yavan kalmış. İçerik olarak da tarihteki büyük hisse senedi balonlarının (Missisipi Projesi, Lale Çılgınlığı ve Güney Denizi) nasıl oluştuğu, süreci getiren nedenle ve sonrasına dair panaroma sunuyor. Aslında insanların servet avcılığı yaparken nasıl gözlerinin karardığı, ne kadar budalaca davrandığı, hırs atına binenlerin aynı hüsran sona dört nala gidişleri, pekçoğunun yeni bir işe başlarken öncekilerin yaptığı hataya düşmeyeceklerine inandıklarını, düşüncesizlikleri üzerine içeriğe sahip. Uyarılar, onları kim takar ki böylesine mutlu bir ideale koşarken. Uyarıcıları düşman ilan edin. Ben nasıl olsa ilk kestirmede döneceğim. Şu virajı da bir alalım. Ama sonuç aynı terane: Çok büyük olasılıkla, ondan daha da büyük bir pişmanlık. Yalan yok kitap yavan kalmış dili ve bilgi aktarımı nedeniyle oldukça zor okunuyor. Ama tüm sıkıcılığına rağmen değerli şeyler bulabileceğiniz bir kitap.
İkinci kitapla ilgili düşüncelerim ise yüz seksen derece değişiyor. Karışıklığın Karmaşası kitabı ise Joseph De La Vega tarafından yazılmış. Her ne kadar yer yer teknik terimler okuyucuya ağır gelebilirse de oldukça faydalı içerik bu kusuru kapatmış. Üç arkadaşın borsa üzerine konuşmaları, duygu ve düşünceleri paylaşılıyor. Çok güzel tespitler var insan psikolojisinin karanlık dehlizleriyle ilgili. Genel itibariyle spekülatörler üzerinden borsada çevrilen dolapların aktarılması suretiyle yatırımcıları bu alanda uyanık olmaya ve buna göre hareket etmeye davet ediyor. Ana fikir olarak da borsada kazanmak için en uzun zamanda en az hareketi yapmak ve kağıtlara eder olarak değil de adet olarak bakmak denebilir. Konuşmalar; Hissedar, Tüccar ve Filozof karakterleri üzerinden yürütülmüş. Sonuç itibariyle finans sistemin içerisinde şu ya da bu şekilde bulunan her insanın mutlaka okuması gereken bir kitap ikilemesi.
1. Kitaptan Alıntılar
- Ve acı ama gerçek olan, birlikte kazanmanın, birlikte refaha kavuşmanın sanıldığı kadar zor olmaması. Bunun yolu, insanı ve insanlığın evrensel mutluluğunu her şeyin üstünde tutmaktan, insanı insan yapan değerleri ve insanın kendisini önemsemekten geçiyor. İnsanı hiçe sayan her sistem sonunda çöküyor. İflas ediyor. (Kamil Kılıç, GPAS İstanbul Yürütme Kurulu Başkanı)
- Kitlesel Yanılgılar o kadar barizdir ki, onları tespit edememek için ancak bir ahmak olmak gerekir.
- Herkes kendini kaybederken siz kendinize sahip olabilirseniz, dünya ve üzerindeki her şey sizin olur. (Kipling)
- ... Tüm bir ulusun böyle paragöz bir taşkınlığa kapılacağını, güvenin de güvensizlik gibi sonsuza dek büyütülemeyeceğini ve umudun korku kadar aşırıya kaçabileceğini hesaba katmadı.
- Parayı bir hırsızdan alıp diğerinin cebine koymanın adaletini lanetledi. (Halk)
- Suç bir utanç kaynağıdır, gurur değil. (Cornielli)
- Kimse ulusun da en az Güney Denizi Kumpanyası kadar hatalı olduğunu aklına bile getirmiyordu. Kimse suçu bu cahil ve haris insanlarda aramıyordu.
2. Kitaptan Alıntılar
- ... tutkunun gücü, özdeyişlerin uyarılarını aşıyor, saflık ve baştan çıkma, herhangi bir şekilde önlenemiyor.
- Asla başka birine hisse alması ya da satması için tavsiyede bulunma. Çünkü algılama yeteneği zayıfladığı anda en kârlı tavsiyeler bile tersi sonuçlar verebilir.
- Bu oyunda kazanmak isteyenin sabrı ve parası olmalıdır.
- Borsada bir olayın beklentisi, olayın gerçekleşmesinden daha büyük etki yaratır.
- ... gerçeğe asıl ihanet eden, onu saklayanlar değil, kısırlaştıranlardır.
- Bir ayna kırıldığında, kristalin her parçası ayna olarak kalmaya devam eder. Aradaki tek fark, küçük parçalar insanı daha minyatür hâlde yansıtırken daha büyük parçalar, daha büyük yansıtır.
- Masa mideden büyük olmamalı. (Seneca)
- Uzun ve kısa vadeli kamu kağıtlarının satışının hisselerle fazla ilgisi bulunmadığı sanılabilir ama kim böyle düşünürse, yanılıyor demektir.
- Ölü balıkların arasına bir tane çarpan yılan balığı konulursa, onun vücut hareketleri diğer balıkları da hareket ettirir.
- Kökleri ölmüş bir ağacın ilk fırtınada yıkılabileceği kimsenin aklına gelmez.
- Dürüst işlemlerde adil olan ne varsa, spekülasyonda şaibeye dönüşüyor.
Yukarıdaki alıntılarda ne demek istenmiş aceba diyorsanız kesinlikle hiç vakit kaybetmeden bu kitabı okumaya başlamalısınız. Sonuç itibariyle yukarda paylaştığım ibareler bağlamından sıyrılmıştır. Bunları, borsa spekülasyonlarını, spekülatör psikolojisini ve daha nicelerini bağlamının içinde okumak, ki bu anlamayı ve davranışa dönüştürebilmeyi çok olumlu etkileyecektir, harikulade bir deneyime sahip olmak ve bakış açınızı genişletmek için çok değerli bir yapıt olmuştur. İyi okumalar.
(Jean Baudrillard)
Yorumlar
Yorum Gönder